تاثیر پیش تیمار با سالیسیلیک اسید بر روابط شاخص های رشد و عملکرد در گیاه گلرنگ (carthamus tinctorius l.) تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل

سالیسیلیک اسید ازجمله هورمون های گیاهی است که اثرات بهبود دهنده ای روی رشد و عملکرد گیاهان تحت شرایط مختلف محیطی دارد و می تواند بعنوان یک تنظیم کننده رشد جهت بهبود رشد گیاه در شرایط تنش آب مورد استفاده قرار گیرد. به منظور بررسی تاثیر سالیسیلیک اسید روی شاخص های رشد و عملکرد در گیاه گلرنگ آزمایشی به صورت اسپیلت، اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی انجام شد. تنش خشکی به عنوان کرت اصلی در دو سطح آبیاری منظم و قطع کامل آبیاری بعد از گلدهی، ژنوتیپ های گلرنگ (رقم محلی اصفهان، gilla، lesaf ، dincer) بعنوان کرت فرعی و سطوح پیش تیمار (در 5 سطح شامل سطوح صفر، 700، 1400، 2100، 2800 میکرومولار) به عنوان کرت فرعی فرعی مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج نشان داد گیاهانی که به صورت منظم آبیاری شده بودند دارای بیشترین شاخص سطح برگ (lai)، دوام سطح برگ (lad)، سرعت جذب خالص (nar)، عملکرد دانه و شاخص برداشت دانه و روغن نسبت به گیاهانی بودند که بعد از شروع گلدهی آبیاری آن­ها قطع شده بود. اعمال تنش موجب زوال سریع سطح برگ و کاهش دوره سبزمانی گردید. در بین ارقام، رقمdincer  و پس از آن leasf در هر دو شرایط آبیاری منظم و تنش دارای بیشترین lai، وزن مخصوص برگ (slw)، lad، nar، عملکرد دانه، شاخص برداشت دانه و روغن بودند. در بین ارقام، رقم dincer دارای کمترین نسبت سطح برگ (lar) بود. در مقابل، رقم gilla نسبت به سایر ارقام دارای بیشترین lar و کمترین عملکرد دانه بود. در تیمار آبیاری منظم گیاهانی که بذورشان با غلظت 2800 میکرومولار سالیسیلیک اسید پیش تیمار شده بودند دارای بیشترین مقادیر شاخص های رشد و عملکرد دانه بودند. درحالیکه در شرایط اعمال تنش پس از گلدهی، گیاهان حاصل از پیش تیمار با 1400 میکرومولار سالیسیلیک اسید کارکرد بهتری را نشان دادند. احتمالا، به دلیل توسعه بیشتر سطح برگ در گیاهان تیمار شده با غلظت های بالاتر سالیسیلیک اسید، این گیاهان تعرق و تخلیه بیشتری از آب موجود در خاک را انجام داده اند که درنتیجه برای مرحله پر کردن دانه رطوبت کافی در خاک نمانده و تیمارهایی با توسعه کمتر سطح برگ در این شرایط موفق تر عمل کرده اند.